Melissa Anne Pfeffer við gasmælingar á Reykjanesskaga. (Ljósmynd: Veðurstofa Íslands/Sara Barsotti)
27 Febrúar 2021 18:52

//English below//
//Polski poniżej//

Vísindaráð almannavarna fundaði á fjarfundi í dag til að ræða jarðskjálftahrinuna sem hófst á Reykjanesskaga þann 24, febrúar með skjálfta af stærð 5,7 og öðrum 5,0 að stærð um hálfri klukkustund síðar. Fundinn sátu fulltrúar frá Veðurstofu Íslands, Háskóla Íslands, Umhverfisstofnun, Isavia-ANS, HS-Orku og ÍSOR.

Fram kom á fundinum að virknin í skjálftahrinunni er núna fyrst og fremst bundin við svæðið í kringum Fagradalsfjall eftir M5,2 í morgun og er hrinan sú öflugasta frá árinu 1933.

Yfir 7200 skjálftar hafa mælst frá því að hrinan hófst 24.febrúar og má búast við því að jarðskjálftavirkni haldi áfram næstu daga.

Vísindaráð fór yfir þær mælingar og gögn sem liggja fyrir s.s. jarðskjálftamælingar, GPS gögn, gasmælingar og úrvinnslu úr gervitunglamyndum. Mælingar gefa engar vísbendingar um að kvika sé að brjóta sér leið upp á yfirborðið, en sýna vel ummerki jarðskjálftanna sem hafa orðið hingað til.

Flestir skjálftar sem mælst hafa síðustu daga eru á um 5 km. dýpi við Fagradalsfjall og hafa ekki færst nær yfirborði, en slíkt gæti verið vísbending um að kvika sé að brjóta sér leið upp á yfirborðið.  Í hrinu sem varð við  Fagradalsfjall árið 1933 urðu all nokkrir kröftugir skjálftar á skömmum tíma, sambærilegir þeim sem nú ganga yfir. Þeirri hrinu lauk án þess að til eldgoss kæmi. Sama má segja um hrinu sem varð árið 1973.

Núverandi virkni á Reykjanesskaga sem í raun má rekja aftur um rúmt ár hefur verið kaflaskipt og er erfitt að spá fyrir um nákvæma framvindu, en nú er fyrst og fremst horft á þessar tvær sviðsmyndir:

  • Það dregur úr jarðskjálftavirkni næstu daga eða vikur.
  • Hrinan mun færast í aukana með stærri skjálftum, allt að 5.5-6.5 að stærð.

Langflest hús á Íslandi eru byggð þannig að þau eigi að standast þá hrinu sem nú gengur yfir.  Lausir munir, hillur, skápar o.s.frv.geta farið af stað og valdið hættu ef ekki er rétt frá þeim gengið. Því er mikilvægt að huga að innanstokksmunum á heimilum og á vinnustöðum svo þeir valdi ekki slysum.

Áfram verður fylgst náið með framvindu mála og vísindaráð mun funda aftur í næstu viku.

Veðurstofan, Háskólinn og samstarfsaðilar munu vinna að fjölgun mælitækja á Reykjanesi á næstu dögum og vikum.


English

Wave of earthquakes in Reykjanes: observations do not indicate that lava is breaking its way to the surface.  

The Department of Civil Protection and Emergency Management’s Science Board held a meeting online today to discuss the wave of earthquakes which started in Reykjanesskagi February 24 with an earthquake of 5,7 and another one of 5,0 in magnitude about half an hour later. Representatives from the Icelandic Met Office, the University of Iceland, the Environment Agency of Iceland, Isavia-ANS, HS-Orka and ÍSOR attended the meeting.

It was stated in the meeting that the activity in this wave of earthquakes is primarily confined to the area around Fagradalsfjall at this time after M5,2 this morning and this wave is the strongest since the year 1933.

Over 7200 earthquakes have been detected from the beginning of the wave on February 24 and earthquake activity may be expected in the coming days.

The Science Board went over the measuring and data at hand, such as seismic surveys, GPS data, gas metering and processing of satellite images. The measuring does not indicate that lava is breaking its way to the surface, but it shows clear signs of the earthquakes so far.

Most of the shocks that have been measured in the past few days are at a depth of approximately 5 km by Fagradalsfjall and have not moved any closer to the surface and this could indicate that the lava is breaking its way to the surface. In a wave by Fagradalsfjall in the year 1933 there were a few strong shocks in a short period of time, comparable to those that are now occurring. That wave ended without an eruption. The same can be said about a wave that occurred in the year 1973. The current activity in Reykjanesskagi, which can in fact be traced more than a year back has been divided into chapters and it is difficult to predict an accurate development, but the following two scenarios are primarily being viewed at this time:

  • Earthquake activity will decrease in the coming days or weeks.
  • The wave will increase with stronger shocks, up to 5,5-6,5 in magnitude.

Most houses in Iceland are built to withstand the current wave. Loose items, shelves, closets, etc. could move and cause danger if they are not properly situated. Therefore, it is important to mind items in the homes and workplaces to prevent them from causing accidents.

Developments will continue to be monitored and the Science Board will hold another meeting next week.

The Icelandic Met Office, the University of Iceland and collaborating parties will work on adding to measuring equipment in the coming days and weeks.


Polski

Trzęsienie ziemi w Reykjanes: pomiary nie wykazały przedostawania się na powierzchnię magmy.

Rada naukowców Departamentu Ochrony Ludności spotkała się dziś na telekonferencji, aby omówić trzęsienie ziemi, które 24 lutego rozpoczęło się wstrząsami o sile 5,7 oraz 5,0 na półwyspie Reykjanes. W spotkaniu uczestniczyli przedstawiciele Islandzkiego Urzędu Meteorologicznego, Uniwersytetu Islandzkiego, Agencji Środowiska, Isavia-ANS, HS-Orka i ÍSOR. Na spotkaniu, po wstrząsie o sile 5.2 dzisiejszego ranka stwierdzono, że aktywność erupcji sejsmicznej jest obecnie ograniczona głównie do obszaru wokół wzniesienia Fagradalsfjall, jednak serie wstrząsów są najsilniejsze od 1933 roku.

Od początku erupcji 24 lutego zarejestrowano ponad 7200 trzęsień ziemi i można oczekiwać, że aktywność sejsmiczna będzie nadal występować w nadchodzących dniach.

Rada naukowców zapoznała się danymi dostępnych pomiarów i in formacjami, typu: pomiary sejsmiczne, dane GPS, pomiary gazów i przetwarzanie zdjęć satelitarnych. Pomiary nie wskazują, że magma przedostaje się na powierzchnię, ale dobrze widoczne są ślady trzęsień ziemi, które miały miejsce do tej pory.

Większość trzęsień ziemi, które miały miejsce w ostatnich dniach, znajdują się przy wzniesieniu Fagradalsfjall na około 5 km głębokości i nie zbliżyły się do powierzchni. Jednak może to wskazywać na to, że magma przedostaje się na powierzchnię. Podczas erupcji Fagradalsfjall w 1933 r. w krótkim czasie miało miejsce kilka potężnych trzęsień ziemi, podobnych do tych, które występują obecnie. Wtedy zakończyło się to bez erupcji. To samo można powiedzieć o serii trzęsień, jakie miały miejsce w 1973 roku.

Bieżąca aktywność na półwyspie Reykjanes, która tak naprawdę trwa już ponad roku, została podzielona na etapy. Trudno jest przewidzieć dokładny rozwój sytuacji, jednak teraz analizuje się przede wszystkim te dwa scenariusze:

  • Aktywność sejsmiczna zmniejszy się w najbliższych dniach lub tygodniach.
  • Serie wstrząsów będą wzrastać do siły 5,5-6,5.

Zdecydowana większość domów na Islandii jest zbudowana tak, aby mogły wytrzymać obecne trzęsienia. Luźne przedmioty, półki, szafki itp. mogą spadać i powodować niebezpieczeństwo, jeśli się ich nie zabezpieczy. Dlatego ważne jest, aby wziąć pod uwagę wyposażenie wnętrz w domach i miejscach pracy, aby nie powodowały wypadków.

Dalsza sytuacja będzie nadal ściśle monitorowana, a rada naukowa spotka się ponownie w przyszłym tygodniu.

Biuro Meteorologiczne, uniwersytet i partnerzy będą pracować nad zwiększeniem liczby przyrządów pomiarowych w Reykjanes w najbliższych dniach i tygodniach.